Tijdens de eerste dag van de Algemene Beschouwingen draaide het grotendeels om het omstreden plan van Klaas Dijkhoff om straffen in probleemwijken te verdubbelen. Velen denken dat het een trucje was om af te leiden van de dividendbelasting. Dat is niet erg logisch.
Dat het proefballonetje van de VVD tot veel ophef leidde was wel logisch, het was dus ook te verwachten dat de oppositie Dijkhoff stevig aan zou pakken. Het lijkt dat ook de coalitiepartners niet geïnformeerd waren. Die waren op z’n zachtst gezegd not amused en lieten dat blijken ook met stevige kritiek.
Klaver: uw voorstel om harder te straffen in bepaalde wijken is een doorzichtige truc om er voor te zorgen dat het niet gaat over de dividendbelasting
Dijkhoff: dat gelooft niemand in Nederland.
Twitter: hold my beer#APB18 #Dividendbelasting
— GroenLinks (@groenlinks) September 19, 2018
Het optreden van het de voormalig wonderboy van de VVD was een blamage en leverde kamerbreed hoon op. Dijkhoff verdedigde zijn juridisch onmogelijke plannetje door te stellen dat hij verkeerd begrepen werd en de zogenaamde probleemwijken juist wilde verheffen en kreeg geen moment grip op zijn opponenten.
Dat het lastig zou worden voor Dijkhoff kon iedereen zien aankomen. Het is rare populistische retoriek die met liberalisme niets van doen heeft.
De logische vraag die dit oproept is: Hoe kon de kroonprins van de VVD zo’n blunder begaan? Op social media werd al snel bedacht dat het allemaal bedoeld was om de aandacht af te leiden van de dividendbelasting, in de Kamer werd dat onder andere hardop geroepen door Jesse Klaver.
Toch is dat een erg onwaarschijnlijke verklaring. Het afschaffen van de dividendbelasting is al weken het belangrijkste onderwerp op de agenda, en wordt in het voorjaar hét centrale onderwerp in de campagne voor de Statenverkiezingen. De gedachte dat je dit met een beetje ophef uit de belangstelling zou krijgen is zo onwaarschijnlijk naïef dat we niet kunnen aannemen dat dat het doel was van Dijkhoff.
19 september 2018: de dag waarop Klaas Dijkhoff definitief als een totaalmalloot door de mand valt en de VVD andermaal op zoek moet naar een kroonprins(es).
— sheila sitalsing (@sheilasitalsing) September 19, 2018
Wat was het dan wel? Gewoon een politieke blunder. Blunders zijn niets vreemds in de recente geschiedenis van de VVD. Daar komt bij dat Klaas Dijkhoff zich de populariteit als kroonprins graag aan laat leunen en nogal arrogant kan zijn. Met zijn joviale taalgebruik maakte hij al eerder uitglijers.
Ten tweede, en dat is kwalijker: Vermoedelijk meenden Dijkhoff en de VVD dit plan serieus. Het is niet voor het eerst dat de VVD zich met stevige taal in het domein van extreemrechtse partijen als FvD en PVV begeeft. Eerdere uitspraken van Rutte (pleur op!), Zijlstra die beweerde dat vluchtelingen hier komen voor gratis borstvergrotingen en de recente racistische uitspraken van Blok waar zowel de minister als de fractie slechts halfhartig afstand van namen tonen aan dat het om een patroon gaat.
Misschien is deze ruk naar rechts ten koste van de liberale wortels vooral bedoeld om de kiezers van Wilders en Baudet te bedienen. Dat zou dan electoraal opportunisme zijn waarbij ondertussen extreemrechts gedachtengoed genormaliseerd wordt. Misschien zijn we al een stapje verder en wordt er in de top van de VVD daadwerkelijk zo gedacht over migratie en de multiculturele samenleving.
De gedachte dat Dijkhoff een trucje toepaste om de aandacht af te leiden van de dividendbelasting is bijna wensdenken. Het alternatief is namelijk een stuk zorgwekkender. Maar wel waarschijnlijker. En de gehate afschaffing van de dividendbelasting staat ondertussen nog steeds op de agenda,
