We denken dat we overal recht op hebben en dat wordt onze ondergang

Het kabinet heeft aangekondigd volgend jaar de vliegtaks te verhogen naar 24 euro om het vliegen te ontmoedigen. Dat is weliswaar een verdrievoudiging, maar het zal naar verwachting weinig of geen invloed hebben op ons vlieggedrag. Het is vooral een bewijs van ons onvermogen om echt drastische keuzes te maken om de klimaatramp te voorkomen.

Als we echt serieus voornemens zijn om de opwarming van onze planeet te beperken, dan zullen we ons gedrag als mensheid ingrijpend moeten veranderen. De beperkte verhoging van de vliegtaks laat zien dat we daar niet toe in staat zijn. Om echt resultaten te boeken zouden we vliegtickets (tenminste, zolang vliegen nog vervuilend is) minstens tien keer duurder moeten maken dan ze nu zijn. En dat heeft als consequentie dat de meeste mensen nooit meer of nog maar heel af en toe zullen vliegen. En dat is dan precies de bedoeling.

Dat gaat natuurlijk niet gebeuren. De Telegraaf windt zich nu al op over die 24 euro. Het probleem is dat we goedkope vliegvakanties als een recht beschouwen. Als vliegen heel veel duurder wordt is het (net als vroeger) alleen nog maar een luxe voor de happy few. En dat vinden we niet eerlijk. Dat is het ook niet. Ik vind het ook niet eerlijk dat ik geen superjacht heb en andere mensen wel.

Sinds de industriële revolutie hebben we met z’n allen een hypotheek genomen op de toekomst die we niet willen aflossen. Het gevolg is dat de toekomst straks onder water staat. Dat zou reden moeten zijn voor paniek, maar we steken ons alleen maar dieper in de schulden. Op basis van de kennis de we nu hebben over de stand van de wereld, en het gebrek aan handelen daarnaar, kun je niet anders dan constateren dat de mens een volslagen irrationeel wezen is.

We zijn aan zoveel luxe en goedkope spullen gewend geraakt dat we die verworvenheden als mensenrechten zijn gaan beschouwen. Ik denk dat menig Nederlander liever afstand zou doen van zijn stemrecht dan van tien dagen all-inclusive in Turkije. We vinden het de normaalste zaak van de wereld dat kleding en voedsel goedkoper dan ooit zijn en over de hele wereld verplaatst worden. We staan er liever niet bij stil dat we door al die luxe het klimaat, de natuur en onze leefomgeving de vernieling in helpen.

De klimaatramp is al gaande. Dat kunnen we erkennen door logisch gedrag te gaan vertonen. We verzinnen nu steeds nieuwe dingen die energie kosten. Het is goed dat we elektrische auto’s hebben, maar het is pure verspilling dat die allemaal onnodig groot, zwaar en snel zijn. Het is idioot om elke twee jaar een nieuwe smartphone aan te schaffen. Hoeveel van de troep die we wereld rondsturen hebben we echt nodig? Hoe zelfdestructief is het dat er cruiseschepen bestaan die – per stuk – tien keer zo vervuilend zijn als alle auto’s in Europa? Dit zijn slechts enkele voorbeelden van onze grenzeloze domheid

Als je logisch nadenkt kun je, alleen al aan de hand van bovenstaande voorbeelden, bedenken dat we door onze gezamenlijke lifestyle te veranderen heel veel uitstoot kunnen verminderen. Simpelweg door wat eenvoudiger te leven. Wie gelooft dat al die franje een recht is, en bovendien van mening is dat die luxe noodzakelijk is voor een gelukkig leven, is bijzonder arm van geest.

Het zal misschien even wennen zijn onze schuld af te lossen door soberder te leven. Maar op termijn denk ik niet dat het ons geluksgevoel in de weg hoeft te staan. Datzelfde geldt niet voor het alternatief. Als we ons niet per direct logisch gaan gedragen komt er een hele hoop ellende op ons af en is het te laat dat nog een halt toe te roepen.

We hebben decennia van extreem weer, hongersnoden en oorlog voor de boeg. Uiteindelijk zal de wal het schip keren en zullen stedentrips, skivakanties en avocado’s definitíef tot het verleden behoren. Als direct gevolg van ons irrationele gedrag. Jammer voor de kinderen.

Het wrange is dat juist degenen die niet geprofiteerd hebben van onze hypotheek op de toekomst nu al de rekening betalen. De aanstaande hongersnood in Afrika is een direct gevolg van klimaatverandering. Door onze vliegreisjes naar Barcelona gaan kinderen dood. De gemiddelde CO2-afdruk van een Europeaan is vijftig maal groter dan die van een Afrikaan.

Zolang de Telegraaf zich nog boos maakt over de vliegtaks geloof ik niet dat we in staat zijn onze ondergang te voorkomen. Als we toch nog in staat zijn om logisch na te denken, moeten we dat nu bewijzen. Om te beginnen door vliegen tien keer zo duur te maken en die verdomde cruiseschepen aan de ketting te leggen.

Maar dat gaan we dus niet doen. Zelf weten.

Wouter Louwerens

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.

Photo by Etienne Jong on Unsplash