Universiteit maakt zich met een jantje-van-leiden af van onderzoek naar Cliteur

Er zou door de Universiteit Leiden onderzoek gedaan worden naar racisme en rechts-extremisme bij de vakgroep Encyclopedie van het recht van Paul Cliteur. Cliteur is de promotor van Thierry Baudet, de fractievoorzitter en partijleider van Forum voor Democratie (FVD). Tenminste, een aantal collega’s van Cliteur aan de universiteit maakte zich daar zorgen over en had die zorgen neergelegd bij rector-magnificus Carel Stolker. Het is hier terug te lezen.

De oproep was een reactie op nieuws dat naar buiten kwam over de zoveelste gevallen van antisemitisme, nazi-sympathieën en racisme bij het JFVD, de jongerenafdeling van Forum voor Democratie. Harm Botje en Mischa Cohen hadden er in Het Parool over gepubliceerd. Dat stuk was een update van onthullingen in HP/De Tijd van Ton F. van Dijk over antisemitisme en racisme in (J)FVD-kringen. Het FVD had bekendgemaakt dat er opgetreden was tegen de schuldigen. Dat bleek dus niet het geval. Het Parool berichtte dat een JFVD-lid met nazisympathieën juist was gepromoveerd tot provinciaal coördinator van het JFVD Zuid-Holland. Het Zuid-Hollandse Statenlid Gideon van Meijeren, inmiddels gepromoveerd tot secretaris van het FVD, had in mei het onderzoek gedaan naar de rechts-extremistische apps. Hij had dus een van de hoofschuldigen laten zitten. Dat zegt veel over het zelfreinigend, of beter gezegd, zelftoedekkend vermogen van het FVD.

Een dag voor Het Parool ging publiceren, was er een teambuildingetentje met de toen bekende kandidaat-Kamerleden van het FVD in Tiel. Dat het artikel eraan kwam, was bekend en een aantal kandidaat-Kamerleden vond dat de positie van de aanwezige JFVD-voorzitter Freek Jansen en nr. 7 op de kieslijst, onhoudbaar was. Als JFVD-voorzitter was hij er verantwoordelijk voor dat mensen met nazisympathieën de hand boven het hoofd gehouden werd. Dit gevoegd bij de aanwijzingen dat Jansen zelf het Derde Rijk bewonderde en de Holocaust bagatelliseerde, betekende dat zijn criticasters wel een punt hadden. Thierry Baudet wilde zijn medewerker en vriend Freek Jansen niet laten vallen. Jansen en Baudet waren principieel tegen het onder druk van de media royeren van leden vanwege antisemitische uitlatingen. Senator en kandidaat-Kamerlid Nicki Pouw-Verweij was bij het etentje en deed in een brief verslag aan het FVD-bestuur. Deze brief deelde ze ook met de media.

Het bekend worden van de brief leidde tot grote ophef bij het FVD en tot een breuk in de partij. Opvallend was dat de Leidse hoogleraar Paul Cliteur zich terugtrok als senator voor het FVD, maar zich wel solidair verklaarde met de ideologische lijn van zijn oud-promovendus Thierry Baudet. De ideologische lijn van Baudet is dat je mensen die nazisympathieën hebben niet royeert, dat antisemitisme geen probleem is en het relativeren van de Holocaust getuigt van een hoog IQ. Verder maakte Baudet op het partij-etentje een antisemitische sneer richting Gerorge Soros en gaf er blijk van een aanhanger te zijn van de complotfantasie van QAnon. Hij gelooft dus in het bestaan van een wereldwijd pedofielennetwerk waar ‘de wereldelite’, onder wie Hillary Clinton, lid van zou zijn.

Even voor het beeld, de extreem-rechtse aanhangers van deze ook door oud-president Trump uitgedragen complotfantasie, waren 6 januari prominent aanwezig onder de bestormers van het Capitool in Washington. Als gezegd had een aantal collega’s van Cliteur rector-magnificis Carel Stolker gevraagd om er niet het zwijgen toe te doen bij “antisemitisme, vreemdelingenhaat, antidemocratische en antirechtsstatelijke opvattingen” aan de universiteit van Cleveringa. Stolker zegde toe een onderzoek in te stellen en droeg dat op aan professor Corstens, een oud-president van de Hoge Raad. Maar van onderzoek naar antidemocratische, racistische, en antirechtstatelijke opvattingen, was geen sprake. Het onderzoek betrof slechts:

De hele kwestie was teruggebracht tot een verwijt dat Cliteur eigenlijk niet gemaakt werd en waarvan de uitkomst wel moest luiden dat Cliteur op het punt van antisemitisme ook echt niet zo veel te verwijten viel. Zijn oud-medewerker en oud-promovendus Baudet viel natuurlijk wel het nodige te verwijten. Hierboven is al een aantal bronnen genoemd waarin Baudet antisemitische uitspraken deed. Het relativeren van de Holocaust kwalificeerde hij als intelligent. Je zou dus denken dat Corstens bovenstaand relaas als uitgangspunt voor zijn onderzoek had genomen. Of gewoon eens was begonnen om te onderzoeken of professor Paul Cliteur of bijvoorbeeld zijn naaste collega Andreas Kinneging zich in rechtsextremistische kringen bevonden, kringen waarvan je kunt zeggen dat ze een gevaar voor de democratische rechtsorde zijn. Dat zou je denken als er serieus onderzoek was gedaan naar de banden van de Leidse vakgroep met rechts-extremisme.

In plaats daarvan deed Corstens onderzoek naar de gesprekken van een paar (oud-)promovendi van Cliteur met de blogsite GeenStijl, waarin ze vertelden welke antisemitische uitlatingen van Baudet ze gehoord hadden en hoe Cliteur reageerde toen zij hem dat meldden. Cliteur wilde er niets van weten, want hij vond het allemaal maar ‘van horen zeggen’. Het onderzoek van Corstens is eigenlijk niet zo boeiend. Wie het toch wil lezen, hier is het te vinden.

Veel interessanter is waar geen onderzoek naar is gedaan. Medewerkster van Cliteur, FVD-kandidate en prominente Eva Vlaardingerbroek, aanwezig bij het gewraakte FVD-diner, is bijvoorbeeld niet gehoord. En verder ook niemand van de aanwezigen bij het diner in Tiel. Veel belangstelling voor de antisemitische uitlatingen van Baudet lijkt Corstens niet gehad te hebben. Hij heeft ook niet gekeken of de naam Paul Cliteur op zou duiken als hij zich ging verdiepen in de rechts-extremistische en antisemitische organisatie Erkenbrand. Dat is een gemiste kans van Corstens. Ik heb het wel gedaan en een eenvoudige zoekactie in Google, geeft de naam Cliteur in combinatie met Erkenbrand 1430 hits. Als controlevraag heb ik gezocht op een andere senator, Boris Dittrich (D66), en Erkenbrand. Dat leverde slechts vier hits op.

Erkenbrand is geen bij toeval gekozen term. Het rechts-extremistische studiegenootschap Erkenbrand wordt als een reële dreiging gezien en door de veiligheidsdiensten in de gaten gehouden. Het universiteitsweekblad Mare stelde Paul Cliteur eind 2017 ook vragen over de mogelijke verwevenheid van het zijn partij FVD met Erkenbrand.

Cliteur zegt dus in december 2017 dat je Baudet niet op basis van een tweet aan Erkenbrand mag koppelen. Maar Cliteur en Baudet zijn op heel andere gronden aan Erkenbrand te koppelen in het najaar van 2017. Erkenbrand organiseerde in november 2017 een internationale bijeenkomst en had daarvoor de Amerikaanse racist Jared Taylor naar Nederland gehaald. Freek Jansen had bij het bestuur van Erkenbrand een onderhoud tussen Baudet en Taylor geregeld. Pikant detail: het onderhoud zou oorspronkelijk plaatsvinden bij Paul Cliteur thuis. Dat is dus meer dan een tweet. De conferenties van Erkenbrand vinden op geheime locaties plaats. Je moet behoorlijk goed ingevoerd zijn in de organisatie om een dergelijk onderhoud te krijgen.

Corstens had zich vast achter de oren gekrabd als hij ontdekt had dat de antifascistische onderzoeksgroep Kafka Paul Cliteur nauwgezet volgt. Daar had hij kunnen lezen dat Cliteur publiceert bij een uitgeverij die ook in de belangstelling staat van de Nationaal Coördinator terrorisme en Veiligheid. Paul Cliteur laat een deel van zijn boeken uitgeven bij de Blauwe Tijger van Tom Zwitser, de man die in opspraak kwam omdat Anders Breivik, de rechts-extremistische Noorse terrorist, in Zwitser een geestverwant zag en hem zijn manifest over onder andere de complotfantasie van cultuurmarxisme toestuurde. Paul Cliteur is niet alleen op de hand van Tom Zwitser van de Blauwe Tijger, maar ook van Wilders, en ook van bijvoorbeeld Sam van Rooy, een lid van Vlaams Belang die in 2011 door Wilders de laan is uitgestuurd omdat hij moslima’s geterroriseerd had. Met de vader van Sam, Wim van Rooy was Paul Cliteur een paar jaar terug in debatcentrum De Balie, toen racist Bernadette de Wit opriep om ‘beroepsmoslims’ te deporteren. Paul Cliteur zei slechts dat hij voorzichtig wilde beginnen.

Twee medewerkers van de vakgroep van Cliteur, de promovendi Raisa Blommestijn en Eva Vlaaardingerbroek, konden vorig jaar hun geluk niet op toen ze de vrouw die de gewraakte uitspraak had gedaan, gingen ontmoeten. Professor Corstens heeft dus, wellicht op verzoek van Carel Stolker, vooral geen vragen gesteld bij de rechtstaat ondermijnende en racistische contacten van Paul Cliteur en zijn vakgroep. Wat hier staat is overigens slechts een kleine selectie uit de connecties van Cliteur.

De uitkomst van het onderzoek van Corstens had wat mij betreft niet hoeven zijn dat Paul Cliteur een beroepsverbod zou krijgen en onder de pek en veren van de universiteit gejaagd zou worden, een jaar voor zijn pensioen. Maar laat gewoon duidelijk zijn dat de man die zonder enige onderbouwing beweert dat universiteiten en de media linkse bolwerken zijn en daar een extreem-rechtse in de nazi-ideologie wortelende antisemitische complotfantasie voor van stal haalt zelf extreem-rechtse complotten verspreidt en daarbij de basale academische regels aan zijn laars lapt en ideeën verspreidt die extreem-rechtse terroristen inspireren. Een boeiende recensie over het onwetenschappelijke werk van Cliteur over de complotfantasie van cultuurmarxisme, is verschenen in België.

Of is het zo dat als Carel Stolker Paul Cliteur en Forum Democratie serieus had genomen, hij er wel serieus onderzoek naar had laten doen? Moeten we de conclusie van Corstens zien als een schouderophalen over Paul Cliteur en zijn kring van cultuur-christelijke extremisten? In het licht van het verzet waar het FVD keer op keer toe oproept en ook de al genoemde bestorming van het Capitool in de VS en de afbrak van de rechtstaat in Hongarije, lijkt me dat geen optie.

Wees waakzaam, de democratie is kwetsbaar. En Cliteur lijkt maar al te zeer bereid die onder de dekmantel van academische vrijheid, hand in hand met Thierry Baudet, tot op de grond toe af te breken.

Piet Lekkerkerk