Althans niet zolang we doen alsof de multiculturele samenleving niet bestaat. Politici als Verhagen en Merkel hebben in het verleden gesteld dat de multiculturele samenleving mislukt is. Een bijzondere stelling, een samenleving is er namelijk gewoon. En zolang de democratie functioneert en er niet dagelijks vreselijke misdaden plaatsvinden kun je niet zeggen dat we het zo slecht hebben. Ondanks die gemengde samenleving. In de laatste jaren is ons land steeds veiliger geworden. De economische teruggang is te wijten aan de bankencrisis van 2008 en ook het internationaal terrorisme heeft ons nog (!) niet bereikt. Waar komt die onvrede dan vandaan?
Vijftien jaar na Fortuyn functioneert onze samenleving prima. Nederland is een van de meest veilige en welvarende landen ter wereld. Een land met integratieproblemen dat zeker, maar een rijk land. Verward door globalisering, net zoals veel andere Westerse landen.
Elke samenleving is een multiculturele samenleving, zo ook de onze. We hebben Chinese restaurants en zelfs PVV-stemmers zouden de shoarmatent om de hoek missen als deze er niet was. De multiculturele samenleving loopt niet alleen langs etnische lijnen. Kamervoorzitter Arib heeft waarschijnlijk meer overeen met PVV-leider Wilders dan met oudere Marokkanen in het koffiehuis. De oprichter van Corendon Atilay Uslu beweegt zich met gemak tussen de Nederlandse ‘Captains of Industry’. Misschien moeten we stellen dat Nederland nog steeds (of opnieuw?) een klassenstelsel kent. Niet omschreven in duidelijke regels. Misschien toegankelijker voor Nederlanders van autochtone achtergrond. Maar toch een klassenstelsel met een behoorlijke upwards mobilty. De populairste burgemeester van Nederland is Aboutaleb, dat zegt genoeg. Nederlanders in volkswijken zijn fan van Ali B. terwijl senatoren in de overwegend blanke Eerste Kamer hem misschien niet kennen. Dat terwijl anderzijds een Adjiedj Bakas waarschijnlijk beter de weg weet op de golfbaan dan in de Bijlmer. Het verschil tussen een volkswijk in Enschede is groter met Bloemendaal dan met de Schilderswijk. Nederland zit vol met verschillende culturen zowel autochtoon als allochtoon en door elkaar. Multiculti is niet mislukt, multiculti is een gegeven.
Dat betekent niet dat we de integratieproblemen moeten ontkennen. Een groeiende groep Nederlanders, zowel oud als nieuw, heeft moeite om aansluiting te vinden. Een probleem dat we moeilijk kunnen ontkennen. Het is zinloos dat te doen door de samenstelling van onze maatschappij ter discussie te stellen. Terug naar de arme blanke jaren ’50 is geen haalbare oplossing. En zouden we dat willen? Problemen oplossen doe je door ze te erkennen. En die problemen zijn net zo multiculti als de succesverhalen.
Voor politieke partijen is het bijna vijftien jaar na Fortuyn nog steeds lastig de multiculturele samenleving te benoemen. Je zou er maar van beschuldigd worden geen oog te hebben voor integratieproblemen. Voor je het weet ben je een wegkijker. Terwijl wegkijken juist is wat we nu doen. Zolang je de successen niet benoemt kun je ook de mislukkingen niet herkennen. Steeds meer immigranten integreren maatschappelijk en economisch. De problemen van voor de eeuwwisseling zijn herkend. En hopelijk helpt dat ons te voorkomen die fouten te herhalen. Het is hoogste tijd dat we het debat niet meer laten bepalen door spookbeelden en kiezen voor onze mooie diverse maatschappij. Want dát Nederland bestaat wél, en dat land barst van de potentie.
