Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plaschaert heeft een probleem. Volgens de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) kostte het mortierincident in Mali vorig jaar onder haar toezicht het leven van twee Nederlandse militairen. Vooralsnog lijken Rutte noch Hennis bereid hiervoor politieke verantwoordelijkheid te nemen.
Hennis weerspreekt de bevindingen van de OVV. Ze stelt niet te willen “aftreden maar optreden”. Premier Rutte heeft stellig uitgesproken dat Jeanine Hennis wat hem betreft aan kan blijven als Minister van Defensie.
Het is niet voor het eerst dat Mark Rutte zich vierkant opstelt achter in opspraak geraakte partijgenoten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bewindslieden Opstelten en Teeven die uiteindelijk, dankzij de Tweede Kamer, toch via de zijdeur vertrokken. Let wel; óndanks de steun van Rutte. Je kunt stellen dat onder zijn regie en daarmee die van de VVD het begrip politieke verantwoordelijkheid flink is opgerekt.
#Eenvandaag Rutte had vertrouwen in
Opstelten
Teeven
vd Steur
Mansveld
Weekers
v Miltenburg
en nu weer #Hennis
Wie vertrouwt #Rutte nog?— Verontruste Burger (@Prikkel2016) September 28, 2017
In deze situatie zijn twee wezenlijke verschillen: Ten eerste heeft deze tragedie voor het eerst volledig onder het bewind van Hennis plaatsgevonden. Ten tweede is zij hiermee politiek direct verantwoordelijk voor het verlies van twee mensenlevens.
Er is nog iets dat de situatie verandert. Dit kabinet en daarmee minister Hennis zijn demissionair. Je zou verwachten dat dat het juist makkelijker maakt voor Hennis om haar politieke verantwoordelijkheid te nemen. De complicatie zit erin dat zij genoemd wordt voor een hoge post in Rutte III en door de VVD misschien zelfs wel als opvolger van Rutte gezien wordt.
De gevoeligheid bij de VVD is dus begrijpelijk maar het onderwerp is dusdanig zwaar dat er niet te licht aan getild mag worden. Als Rutte en de VVD nu achter Hennis gaan staan heeft het aanstaande kabinet gegarandeerd een valse start.
Rutte en zijn kabinetten hebben helaas geen goed trackrecord als het aankomt op het serieus nemen van politieke verantwoordelijkheid. Het lijkt wel alsof studentikoze loyaliteit zwaarder weegt dan bestuurlijke geloofwaardigheid.
Dit aanstaande kabinet begint sowieso met weinig draagkracht. Nooit eerder heeft de partij van een premier zo weinig kiezers vertegenwoordigd. Als Rutte ook maar enig belang hecht aan de geloofwaardigheid van zijn nieuwe kabinet móet Rutte de rol van Hennis daarin nog eens goed heroverwegen. En als hij het niet doet moeten zijn beoogde coalitiepartners zich nog eens ernstig achter de oren krabben. Als je al zoveel tegenwind hebt is het niet handig een omstreden bestuurder opnieuw op het podium te heffen.
