De roep om een nieuw Brexit-referendum in het Verenigd Koninkrijk neemt met de dag toe. Brexiteers beschouwen een nieuw referendum als valsspelen. Is dat terecht? En kan een nieuw referendum een Brexit voorkomen?
The EU should be clear: I will not overturn the result of the referendum. Nor will I break up my country. pic.twitter.com/fYhIgGWV1Q
— Theresa May (@theresa_may) September 21, 2018
Het lukt Theresa May maar niet om tot een deal te komen met de EU en een no-deal Brexit lijkt een steeds waarschijnlijker scenario. Critici menen dat premier May de onhandelingen totaal verprutst.
Het is daarom niet verrassend dat de roep om een nieuw referendum steeds luider wordt. Binnen Labour worden de krachten gebundeld om partijleider Corbyn achter een nieuw referendum te krijgen. De Londens burgemeester Khan roept op tot een nieuw referendum, diverse groeperingen roeren zich al geruime tijd en in inmiddels is er zelfs binnen het kabinet van May steun voor een tweede referendum.
If our political class wish to make us vote again, they have no idea what the consequences will be. pic.twitter.com/pUmZMTbzpl
— Nigel Farage (@Nigel_Farage) September 20, 2018
May zelf en prominente Brexiteers als voormalig UKIP-leider Nigel Farage vinden een nieuw referendum geen optie, het volk heeft immers al gesproken. Het is opmerkelijk dat degenen die eerst zo uitgesproken vóór een referendum waren zich nu opeens heel rigide opstellen.
Ik heb nooit onder stoelen of banken gestoken een uitgesproken tegenstander van referenda te zijn, en wat mij betreft is de puinhoop rondom Brexit een mooi voorbeeld van hoe het helemaal mis kan gaan. Toch lijkt een tweede referendum me nu een interessante ontwikkeling . Als dat de enige kans is een Brexit uiteindelijk toch nog voorkomen is het de moeite waard om te proberen. By all means, be my guest.
Alastair Campbell @campbellclaret hits the nail on the head. Brexit is a total mess. It was a campaign won on lies and fantasies. It’s being negotiated by a negligent government who have absolutely no idea what Brexit means. It’s a national embarrassment.pic.twitter.com/PcgBmWPhxe
— James Melville (@JamesMelville) September 22, 2018
De argumenten uit het Brexit-kamp tegen een nieuw referendum zijn flinterdun. We kunnen niet doen alsof de geschiedenis na juni 2016 gestopt is (integendeel). En als je je bovendien realiseert dat het Brexit-kamp gelogen heeft en naar later bleek zelfs gefraudeerd moet je je afvragen wat de waarde van de uitslag uit 2016 überhaupt nog is.
De Brexiteers zien de bui natuurlijk al hangen. De dag van de uitslag van het referendum verschoten veel kiezers van schrik al van mening en hadden velen spijt dat ze niet gestemd hadden. Twee jaar vol chaotische politiek later is de kans dat de uitslag nu ‘remain’ zou zijn alleen maar groter geworden.
Als met nieuw referendum een meerderheid nu wel ‘remain’ kiest zal dat vermoedelijk niet met een héle ruime marge zijn. En daarmee blijft het land verdeeld. Een nieuw referendum toont daarmee nog eens aan dat dit soort ingrijpende keuzes niet geschikt zijn voor referenda; het werkt uiterst polariserend en het is onverantwoord zulke ingrijpende beslissingen te nemen met zo weinig draagvlak. Laat dat een les zijn.
Labour has been pussyfooting around on Brexit for too long.
The clock is ticking for us to save the country from this hard-right Tory fantasy, which was built on xenophobia, lies and a law-breaking campaign.
Time for us to unite behind a #PeoplesVote.https://t.co/SyjZnYWj9L
— David Lammy (@DavidLammy) September 2, 2018
Destijds was premier Theresa May tegen een Brexit terwijl ze nu hardnekkig probeert een tweede referendum te verhinderen. Vanuit haar positie is dat logisch. Het zou het definitieve einde van haar politieke carrière betekenen. Ironisch genoeg organiseerde voorganger James Cameron destijds het referendum juist om zijn machtspositie te versterken. Dat is dramatisch anders gelopen maar hij heeft in elk geval de geschiedenisboekjes bereikt.
En betekent een nieuw referendum met een andere uitslag dat we dan kunnen doen alsof er niets gebeurd is? De EU-partners zullen het Verenigd Koninkrijk heus wel weer in de armen sluiten. Maar het zal niet vanzelf gaan. Over de positie van het VK in de EU zal opnieuw onderhandeld moeten worden, en dat kan zomaar betekenen dat de uitzonderingen en privileges voor de Britten verleden tijd zijn. En dat komt gelijkwaardige samenwerking binnen de Europese Unie alleen maar ten goede. Voorlopig is het nog spannend.
David cameron. James is regisseur