Zo’n twee weken geleden werd ik overrompeld door een Volkskrantartikel. De eerste in de reeks die volgde over een burgerinitiatief van Exxpose*, pleidooi om het Zweedse Model* in prostitutie hier in Nederland te introduceren. De Volkskrant vertaalt het in haar kop met prostitutieverbod, en daar komt het eigenlijk ook op neer. Je prostitueren mag in het Zweeds beleid, maar al het andere niet, zoals klandizie, graag in modisch jargon “seks kopen” genoemd. Vergelijk het met ons schizofrene softdrugbeleid, waarin verkopen legaal is, maar inkopen crimineel. En welk bewezen nut dat mag hebben.
Nou zijn die wensen er al langer onder confessionelen en radicaal feministen; in het partijprogramma van de CU wordt er zelfs een alinea aan gewijd. En ook de petitie van Exxpose was mij bekend, die liep tenslotte ook al 6 jaar, geflankeerd door nodige reclame. Maar het was het moment van presentatie dat me overrompelde, de media-aandacht die het kreeg. En de gulzigheid waarmee het politiek werd opgepikt.
Toevallig vier ik deze maand mijn 35-jarig jubileum in de sector, als sekswerker. Binnenkort rap gevolgd door mijn 35 jaar lang bemoeien met prostitutiebeleid. In ’84 werd de Rode Draad ook opgericht, de eerste sekswerkersbelangenorganisatie hier, meedeinend op de golf van feminisme in die jaren. We waren druk, met emancipatie en met politiek. We beitelden aan legalisering van de derde partij in prostitutie, de faciliteerder, de dienstverlener, de werkgever. En aan onze rechten, de gevleugelde kreet “my body is my business” komt uit het archief van de Rode Draad. Hoe ver af van “baas in eigen buik”?
We dachten ieder jaar dat legalisering er politiek doorheen zou komen, maar het duurde tot 2000, tot onder Paars, met Winny Sorgdrager op justitie en de confessionelen in de oppositiebankjes….. (ze hebben het er nu nog over).
Vergeef me dat ik de zeer volwassen vrouwen van Exxpose meisjes noem in mijn middelbare jaren. Een sekswerker die naar hun idee niet genoeg bagage heeft om te kunnen beschikken over haar seksualiteit, haar lijf, haar seksuele verkeer, en over onder welke voorwaarden ze besluit ja te zeggen tegen sekspartners. Die scanderen “ik ben onbetaalbaar”, waarmee ze willen zeggen dat hun lijf niet te koop is. Het mijne ook niet, dat blijft in eigendom tijdens en na de dienstverlening. Waarvan mijn collega’s en ik de voorwaarden bepalen.
Exxpose dus, een abolitionistisch* initiatief van aangedane meisjes, die vanuit een christelijke filosofie moeite hebben met seksuele vrijheden van andere vrouwen. En daarvoor motivatie vinden door hun focus op massa’s misbruikten in prostitutie. Die volgens hen de consequentie zijn van onze volledig gelegaliseerde sector. Negerend dat die niet alleen gelegaliseerd is, maar ook straf gereguleerd, juist met als doel misstanden te achterhalen. Zo straf gereguleerd dat er een aanwas is geweest van “illegale” prostitutie, niet gereguleerde, onvergunde. Waarin sekswerkers rechteloos zijn, wild om op te schieten, en waarin misstanden floreren. We hebben al een beetje Zweeds om naar te kijken.
Niet dat die massa’s gedwongenen van Exxpose kunnen worden onderbouwd. Veel verder dan subjectieve schattingen waarin uiteenlopende criteria, zoals economische noodzaak mee moeten wegen komt het niet.* Maar goed, als je het vaak zegt lijkt het net echt. Vooral wanneer het appelleert aan morele verontwaardiging onder gretig publiek. Dat geldt niet alleen voor het repeteren door Exxpose-meisjes, maar ook door serieuze politici (jongens en meisjes). Hou me overigens ten goede, misbruik is vreselijk, verkrachting, mishandeling, werk onder dwang, uitbuiting. In alle gevallen, waar onze strafwet op is toegerust. En meten is weten, en in hyperbolen roepen over massa’s slachtoffers, helpt slachtoffers niet, en lost geen criminaliteit op. Verbod ook niet. Criminelen gaan niet op vakantie als je zegt “vanaf nu is dit illegaal!”
Het resultaat van de Exxpose-actie, 40.000 handtekeningen was bij mijn weten al eerder bereikt. Maar misschien was dit een mooi politiek moment om het feestje publiek te vieren. En het burgerinitiatief te verzilveren; een debat te forceren in het parlement. Over het hier implementeren van het Zweedse Model.
Het politieke moment is verbijsterend gekozen, voor een insider als ik. Ik wacht met collega’s en bondgenoten al een aantal maanden op de tekst van de nieuwe prostitutiewet, waaraan sinds 2008/2009 wordt gesleuteld. Het voorstel van de WRP (Wet Regulering Prostitutie), dat sinds 2016 in de senaat op behandeling wachtte werd teruggetrokken doordat het niet rijmde met gestelde eisen door met name de CU, met adhesie van CDA bij regeringsonderhandelingen. Resulterend in het regeerakkoord op het onderwerp prostitutie* in 2017 Ons was gesuggereerd dat toch zeker in maart dit jaar het conceptwetsvoorstel WRS (Wet Regulering Sekswerk!) voor consultatie zou worden aangeboden.
Plotseling wordt dat doorkruist door een prangend debat over Zweeds. Dat niet strookt met een reguleringswet.
Zouden de confessionelen in het nieuw ontstane politieke landschap sinds recente verkiezingen hun trouw aan de coalitie ineens meer waard vinden dan de “softe” beperkingen die ze de sector prostitutie en de werkers daarin in het regeerakkoord oplegden? Als je ziet hoe fanatiek en zwart-wit er campagne wordt gevoerd n.a.v. de confidenties van Exxpose zou ik dat zomaar denken.
Minister @ferdgrapperhaus wil een debat met de Tweede Kamer over prostitutie: “Ik vind het walgelijk dat mannen en vrouwen gedwongen worden tot betaalde seks.” #Hofbar pic.twitter.com/Rc9aOeLFy0
— De Hofbar (@DHofbar) April 16, 2019
Tussentijds klinkt het mantra van het gepretendeerde succes van het Zweedse Model met betrekking tot bestrijding van mensenhandel. Gek genoeg heeft eigen Nederlands onderzoek die merites boven ander prostitutiebeleid, zoals bij ons gereguleerde legalisering, niet uitgewezen. Nota bene onderzoek* naar aanleiding van een motie van CU en SGP. Noch heeft degelijk onderzoek, naar wetenschappelijke maatstaven naar dat succes van Zweeds laten zien dat dat allemaal klopte.* Criminalisering en repressie leiden niet tot beheersing van criminaliteit, en wel tot kwalijke omstandigheden bij sekswerkers die uit economische nood waar wij allemaal last van hebben in dit aardse hun verboden werk toch moeten doen. Het leidt ook tot afname van gezondheid en toename van geweld. Reden waarom o.m. Amnesty* onder Ngo’s die zich bezighouden met mensenrechten, haar policy wijzigde in 2016, en pleidooi startte voor decriminalisering van prostitutie. Last but not least bevestigt ook evaluatie van het Zweeds Model geïmplementeerd in Frankrijk (en Ierland) bedenkelijke resultaten.*
Hoe kan politiek, hoe kunnen organisaties, waaronder die pretenderen hulp te bieden, zo geobsedeerd zijn door een eigen seksuele moraal dat die wetenschappelijke resultaten worden genegeerd, en dat de toename van geweld aan het adres van sekswerkers door gecultiveerd stigma de prijs mag zijn van een beoogde switch in Nederlands prostitutiebeleid?
Want dat is het, die verkrampte seksuele moraal; zodra het woordje seks wordt uitgesproken beginnen verondersteld volwassen mensen zich als kleuters te gedragen. En te roepen over “hoerenlopers” en “een handvol happy hookers’ dat erop uit is een verdienmodel te handhaven ten koste van slachtoffers. Over magazijnen vol van die genegeerde geknechte vrouwen op de Wallen.
Over “abnormaal” werk, omdat het criterium van wat ouders vinden ineens doorslaggevend is ten aanzien van ambitie van dochters. (Geldt dat ook voor diverse seksuele voorkeuren en partnerkeuze?) Over vrouwen die ”hun lichamen verkopen” Die ‘we” etaleren in vitrines. Meest vuige die ik eens hoorde was die van mannen die zich masturberen in willoze vrouwen.
Zomaar wat frames waarmee sekswerkers en hun klanten ongefundeerd in verstikkende haat worden bekogeld. In barokke, plat poëtische, kwetsende taal.
In 2019. Dit. Ik kan het moeilijk vatten….. als representant van de nadagen van de 2e golf feminisme. Feminisme dat zelfbeschikking, autonomie, en vooral seksuele rechten van vrouwen bedong.
Roos Schippers, feminist, sekswerker in eigen bedrijf, en activist ten faveure van emancipatie van seksuele dienstverlening. Sinds de 80’s dat alles.
