Als gevolg van de hoge gasprijzen zijn er tegenwoordig nogal wat mensen op zoek naar alternatieve manieren van stoken. Eigen onderzoek laat echter zien dat dit nauwelijks mogelijk is zonder een zekere mate van gezondheidsschade bij jouzelf en jouw gezinsleden op de koop toe te nemen. Zulke gezondheidsschade ontstaat in vrijwel alle gevallen door een verhoogde fijnstofbelasting.
Daarnaast gaan sommige mensen onder druk van geldzorgen zelfs over op bizarre en volstrekt inadequate manieren van stoken. Met als logisch gevolg een acuut gevaar voor lijf en leden. Daarover later meer. Eerst een opsomming van de meest voor de hand liggende manieren van alternatief stoken.
Open haard / allesbrander
Omdat open haard en allesbrander geen gesloten systemen betreffen, maken ze gebruik van zuurstof uit jouw binnenlucht. Tegelijkertijd komt er daarmee echter fijnstof vrij in jouw binnenlucht. Daarom moet je goed ventileren tijdens het gebruik van open haard en allesbrander. Met ventileren stroomt er op relatief windarme dagen (< 2-3 Bft.) echter ook een aanzienlijk deel van de fijnstof uit jouw schoorsteen terug jouw huis in. Omdat sowieso het grootste deel van jouw warmte verdwijnt door jouw schoorsteen mag je jezelf afvragen of deze manieren van stoken überhaupt wel geschikt zijn om jouw huis te verwarmen.
Petroleumkachel
Een petroleumkachel maakt eveneens gebruik van zuurstof uit jouw binnenlucht. Alle verbrandingsproducten komen daarnaast ook nog eens vrij in jouw binnenlucht. Hoewel een moderne petroleumkachel tegenwoordig een stuk schoner brandt dan oudere modellen, stoot deze niettemin toch grote hoeveelheden fijnstof uit. Daarnaast komt er veel vocht vrij in jouw binnenlucht. Ventileren door een raampje op een ruime kier te zetten, is daarom enorm belangrijk bij het gebruik van een petroleumkachel. De noodzaak om een raam open te zetten, draagt er aan bij dat je vraagtekens mag zetten bij het uiteindelijke rendement van deze manier van stoken om jouw huis te verwarmen.
Pelletkachel
Het stoken van houtpellets in daartoe geëigende verbrandingsinstallaties is in technisch opzicht misschien nog wel het beste alternatief voor gasgestookte installaties. Qua rendement komt dit namelijk het dichtst in de buurt van een gasgestookte installatie. Houtstokers weten vaak wel dat ze hun directe omgeving enorm belasten met hun uitstoot van fijnstof. Daarentegen realiseren ze zich vaak niet dat deze fijnstof voor een niet te verwaarlozen deel via de ventilatieroosters ook hun eigen huis weer binnentrekt. Vooral op relatief windarme dagen (< 2-3 Bft.) valt deze zelf gegenereerde fijnstofbelasting niet te onderschatten.
Binnenopslag van pellets kent gezondheidsrisico’s
Binnenopslag van pellets vormt daarnaast een reëel risico op koolmonoxidevergiftiging. Vanwege het relatief grote contactoppervlak van houtpellets leidt de (bunker)opslag van houtpellets in afgesloten en onvoldoende geventileerde ruimten tot een reëel gevaar op koolmonoxidevergiftiging als gevolg van auto-oxidatie. Het zijn voornamelijk de onverzadigde vetzuren in de pellets die als gevolg van het grote contactoppervlak van de houtpellets spontaan kunnen oxideren tot koolmonoxide. Zelfs zonder dat er sprake is van broei of temperatuursverhoging. Als gevolg van dit relatief onbekende fenomeen zijn er in Europa de afgelopen decennia al tientallen doden gevallen (Bron: RIVM).
Jouw eigen fijnstofbelasting is aanzienlijk verhoogd
Open haard, allesbrander of petroleumkachel om te verwarmen? Het zijn misschien iets goedkopere korte termijn oplossingen, maar op de langere termijn beïnvloeden ze jouw gezondheid hoofdzakelijk negatief. Zelfs met een pelletkachel is het niet onwaarschijnlijk dat je jouw eigen gezondheid en die van jouw gezinsleden substantieel schaadt vanwege een verhoogde fijnstofbelasting in en rondom jouw huis. Ongeneeslijke long- en vaatproblemen als gevolg hiervan komen echter pas na decennia aan het licht.
Levensgevaarlijke manieren van stoken
Tenslotte gaan sommige mensen onder druk van geldzorgen zelfs over op bizarre, volstrekt inadequate en regelrecht gevaarlijke manieren van alternatief stoken.
Kaarsen om jouw huis te verwarmen [- disclaimer: gevaarlijk -]
Als je meer dan 3 of 4 kaarsen brandt met het doel om een ruimte te verwarmen ben je echt ontzettend verkeerd bezig. Kaarsen stoten namelijk ontzettend veel fijnstof uit en daarnaast o.a. ook nog de chemicaliën benzeen en formaldehyde (Bron: Waarzitwatin). Verder produceren kaarsen koolmonoxide, waarvan de felgele vlam vanwege onvolledige verbranding het directe bewijs vormt. Als je meer dan 3 of 4 kaarsen tegelijk brandt, dan ben je jouw eigen leefomgeving letterlijk aan het vergiftigen.
Binnenshuis kooltjes of houtskool branden [- disclaimer: levensgevaarlijk -]
Zo nu en dan verschijnt er een berichtje in de media dat mensen in het ziekenhuis zijn opgenomen nadat ze hun barbecue naar binnen hebben gehaald. Soms om te verwarmen, soms om verder te barbecueën als het regent. Het binnenshuis branden van kooltjes of houtskool resulteert vrijwel altijd in een acute koolmonoxidevergiftiging bij alle aanwezigen. Kooltjes of houtskool produceren ontzettend veel koolmonoxide vanwege de onvolledige verbranding. Het binnenhalen van een barbecue is een regelrechte garantie om snel in het ziekenhuis te worden opgenomen of te overlijden.
Art Huiskes (onderzoeksjournalist)
