De ChristenUnie en D66 zijn van oudsher op veel vlakken tegenpolen. Daar staat tegenover dat ze samen het linksige smaldeel van dit kabinet vormen. Coalitiepartners CDA en VVD flirten zo openlijk met extreemrechtse ideeën dat ze de coalitie moreel niet meer overeind kunnen houden. CU en D66 moeten een principiële keuze maken.
In zekere zin kun je D66 zien als een principieel liberalere tegenhanger van de VVD zoals de ChristenUnie een principieel christelijker partij is dan het CDA. Het CDA en de VVD richten inmiddels onverbloemd hun pijlen op de achterban van Wilders en Baudet met extreemrechtse uitspraken en plannetjes. Het wordt tijd dat CU en D66 kiezen voor hun kernwaarden. En dat kan alleen maar de val van dit kabinet betekenen.
Het kabinet wil van iedereen die een wapenvergunning aanvraagt of verlengt voortaan ras of etnische afkomst vastleggen. Ook politieke opvattingen en religie of levensbeschouwelijke overtuiging worden geregistreerd https://t.co/7ecQPShhaN
— de Volkskrant (@volkskrant) September 27, 2018
De christelijke achterban van CU en de sociaal-liberale achterban van D66 worden doorlopend getart door hun coalitiegenoten. Inmiddels kennen we het etnische onderscheid van Blok, het postcode-racisme van Dijkhoff en nu ook Grapperhaus die etnisch profileren tot beleid wil maken. Allemaal voorbeelden die voor de kiezers van D66 en CU terecht een gruwel zijn.Daar komt bij dat de VVD als grootste partner in de coalitie doorlopend lijdt aan corruptieschandalen en de meerderheid van dit kabinet berust op één zetel. Zeker gezien de onbetrouwbaarheid van de VVD is deze coalitie daarmee eenvoudigweg chantabel.
Het opblazen van dit kabinet is pijnlijk voor CU en D66. Ze doen eindelijk een keer echt mee en hebben concrete doelen binnengehaald tijdens de formatie, ondanks dat ze die nu nauwelijks voor het voetlicht weten te brengen. Ook leveren de twee partijen een paar voortreffelijke bewindslieden.Begrijpelijkerwijs zijn ze bovendien bang na een breuk te worden afgerekend door de kiezer. En de vraag is terecht of ze na nieuwe verkiezingen opnieuw mee kunnen doen. Zeker D66 zal dit het GroenLinks van Jesse Klaver kwalijk nemen, die haakten af en profiteren nu van de kwetsbare positie van de Democraten. De ChristenUnie heeft minder directe concurrentie en is daarmee minder kwetsbaar.
Stategisch gezien kan je denken dat CDA en VVD zich nu extreemrechts profileren om PVV en FvD vliegen af te vangen en zo hopen een meerderheid te behouden in de Eerste Kamer na de Statenverkiezingen komend voorjaar. Of allicht denk je zelfs (maar onlogisch) dat dit is om de aandacht af te leiden van het afschaffen van de dividendbelasting. Maar al zou dit zo zijn, het doet er ook niet meer toe. Van CDA en VVD zou je mogen verwachten dat ze hun verantwoordelijkheid kennen en weg blijven van populistische drek.
Het risico dat D66 en CU na een breuk worden afgerekend door de kiezer is reëel. Maar het idee dat blijvende deelname aan dit kabinet wel iets oplevert is een illusie, het kost de partijen niet alleen zetels maar zelfs leden. Maar eigenlijk doet dat er niet eens toe. De reden om dit kabinet op te blazen zou een principiële moeten zijn. D66 en CU kunnen het moreel niet meer verantwoorden dat ze zich associëren met partijen als CDA en VVD die extreemrechts gedachtengoed normaliseren. Twee partijen die allang niet meer vies zijn van populisme en het wegzetten van minderheden.
Een val van het kabinet zal pijn doen. Maar er zullen ook veel Nederlanders zijn die zo’n morele breuk door CU en D66 juist op prijs stellen. Genoeg is genoeg. En als de christenen en de democraten slim zijn doen ze het samen. Twee eeuwige tegenpolen die samen afstand nemen van de radicalisering van hun coalitiegenoten is een stevig statement, dat ze helpt in hun positie bij nieuwe verkiezingen.
Wouter Louwerens
P.S.: Een langdurig demissionair kabinet gedurende de campagne en waarschijnlijk weer een lange formatie hoeft ook niet zo schadelijk te zijn, de economie loopt lekker en de begroting is degelijk. Lastig dossiers als de afschaffing van de dividendbelasting zullen blijven hangen en daarmee een verkiezingsthema worden, en dat is alleen maar een mooie bijkomstigheid.
Fotocredit: YouTube
