Nog voordat de uitslag van het Britse referendum bij iedereen aangekomen is de Britse pond al in een vrije val geraakt. En hoewel moeilijk te voorzien is wat de gevolgen van de keuze voor een Brexit op termijn zijn hebben de Britten voorlopig vooral een hoop problemen in het vooruitzicht.
Er zijn een hoop vragen; Hoe diep zal de pond wegzakken? Wat doen de Schotten en Noord-Ierland, zijn die straks nog wel deel van het Verenigd Koninkrijk? Hoeveel multinationals maken hun belofte om het VK te verlaten waar? Wordt Boris Johnson de nieuwe premier? En onder welke voorwaarden kunnen de Britten zaken doen met de EU? Noorwegen wordt vaak als voorbeeld genoemd. Ze betalen een weinig minder om mee te mogen doen maar moeten wel aan de spelregels voldoen en mogen niet meebeslissen. Is dat wat de kiezer wilde?
De Britten zullen dus een stevige rekening krijgen voor het idee van meer soevereiniteit. Gevoel heeft gewonnen van ratio en de echte redenen van de onvrede zijn niet opgelost. De belangrijkste oorzaken zijn onzekerheid over globalisering en een groeiende tweedeling. En of dat nou de schuld van Brussel is?
De uitslag van het referendum past in een wereldwijde trend van opkomend populisme en politiek waarbij feiten vaak haaks op emoties staan. De gevolgen hiervan zijn onvoorspelbare keuzes aangezwengeld door een ontevreden luidruchtige meerderheid (danwel grote minderheid) ten koste van een betrouwbare politieke koers.
Aan deze kant van de Noordzee moeten we ons zorgen maken over de geest die uit de fles is. In heel Europa raken rechts-populisten geïnspireerd door het Britse voorbeeld. Wilders en de demagogen van GeenPeil staan te popelen om een Nexit boven aan de politieke agenda te plaatsen. Het is zeer te betwijfelen of de Haagse en Brusselse politici nu wel de juiste toon weten te raken om hun boodschap voor het voetlicht te brengen. Waarschijnlijk zal emotie weer de overhand nemen in het debat.
Voor politici is het bijna onmogelijk om inhoudelijk het debat te winnen. Feiten worden gezien als mening of propaganda van ‘het establishment’. Het opkomend nationalisme van Farage, Wilders en Trump lijkt daarmee een globale trend die voorlopig nog niet achter de rug is.
@Woutel
